પહેલું  સુખ તે જાતે નર્યા.

                                                    સારી તંદુરસ્તી એ જીવનમાં મોટામાં મોટું સુખ છે કારણકે  તંદુરસ્તી વગરની સંપત્તિ કે પછી સત્તા નો કોઈ અર્થ નથી. સારી તંદુરસ્તી માટે માણસે પોતે જ કાળજી રાખવી જોઈએ. 

                                         ખાવાના ખોરાક પણ ધ્યાન રાખવું જોઈકે કારણકે ગમેતેમ  ખાવાથી તબિયત બગડે છે. કેળા, આદુ , સાદું દહીં, પપૈયા, સફરજન , ઓટ મીલ, ઠંડી ચા જેવી ચીજો  લેવાથી ઘણીવાર ખરાબ પેટને રાહત આપે છે.

                                        દારૂ ને  સૂંઘવાથી કે શરીર પર લગાડવાથી  'નોસીયા' જેવી  બીમારી દૂર થાય છે. પરંતુ ખાલી પેટે કેટલીક  વસ્તુઓ  લેવાથી  બીમારી ઉભી થાય છે . ભુખા પેટે ચા, કોફી પીવાથી એસીડીટી થાય છે . ખાલી પેટે સલાડ ખાવાથી એસીડીટી ,એન્ડ ઘણીવાર હાર્ટ બર્નિંગ થઇ શકે છે. જમરૂખ પણ ખાલી પેટે ખાવાથી  પેટનો દુખાવો થઇ શકે છે. ટમેટો પણ ખાલી પેટે એસીડીટી ઉભી કરે છે.

                                        પ્રોટીન શરીર ના ઘડતર માં અગત્યનો ભાગ ભજવે છે. ૭૦% ભારતીયો પ્રોટીનની અછતથી પીડાય છે એમાં  સ્ત્રીઓનું પ્રમાણ વધારે છે. એનાથી શરીરમાં નબળાઈ , થાક વધારે લાગે છે. શરીરની રોગો સામે લડવાની શક્તિ ઓછી થઇ જાય છે. સિંઘનું માખણ, લીલા ચણા , દાળ , ઈંડા , દહીં અને સૂકો મેવા , પ્રોટીનની અછતને પુરી કરી શકે છે. પરંતુ વધારે પડતું પ્રોટીન શરીરનું વજન વધારી શકે છે.  મૂત્રાશય  , હાર્ટ કે કેન્સર જેવી ગંભીર બીમારીઓ  પણ ઉભી કરી શકે છે.

                                            આ બતાવે છેકે આહાર પાર  માણસની તંદુરસ્તીનો આધાર રહે છે માટે સામાન્ય  કાળજી લેવાની જરૂર છે. માણસ વધારે ને અયોગ્ય ખોરાક ખાવાથી જ સહન કરે છે. એ પણ સત્ય છે કે કરોડો લોકોને બે વાર પૂરતું  ખાવાનું  પણ મળતું નથી પણ તે જીવી શકે છે. ટૂંકમાં ભૂખ્યા લોકો કરતા  અયોગ્ય ખોરાક   ખાવાથી માણસો  વધારે મરે છે.

                                  *************************************