શીખવાની કળા

                                     દુનિયામાં નવું નવું શીખવું અને કેવી રીતે શીખવું એ પણ એક આવડતનો સવાલ છે. ઘણા લોકો માને છેકે એમને બધું જ ખબર છે. પરંતુ એ એમની મુર્ખામી છે. કારણકે મનુષ્યે જીવે ત્યાં સુધી શીખતાં રહે એમાંજ એમની સફળતાની ચાવી રહેલી હોય છે. એનું કારણ ઝડપથી દુનિયા બદલાઈ રહી  છે અને નવી વસ્તુઓ આવી રહી છે અને એના વિષે જાણવું , સમજવું  અને શીખવાનું આવશ્યક છે. મનુષ્યના મરણ તક એ પક્રિયા ચાલુ જ રહેવાની છે.

                                નવું જાણવાની પણ એક આવડત છે. જેમકે   તમે જુદી જુદા ચિત્રો કે ફોટાઓ દ્વારા ઘણું જાણવાનું મળે છે.  આજ કાલ ઈન્ટરનેટ પર જાતજાતના વિડિઓ , ઘણી માહિતીઓ સાથે ફરતા થયા એમાં ભરપૂર નવી માહિતીઓ મળી રહે છે . એમાંથી કઈ માહિતીનો ઉપયોગ કરવો એ  આપણા પર આધાર રાખે છે .

                                 તમે પુસ્તકો દ્વારા  વાંચીનેકે પછી  લખીને પણ  નવીન વસ્તુઓ વિષે જાણી શકો છો. લખવા માટે વાંચવું  અને એમાંથી માહિતી મેળવવાની  જરૂરિયાત પડે છે .

                                 જીવનમાં થયેલા સારા અને બુરા  અનુભવો એ જ્ઞાનની મોટી ખાણ છે. એમાંથી શીખીને માણસ પ્રગતિ કરી શકે છે.  જીવન એક પ્રયોગશાળા છે . એમાં જાત જાતના પ્રયગો કરીને એના પરિણામોમાંથી શીખી શકાય છે.

                                  જીવનમાં  જ્ઞાનીઓ સાથે સંગાથ રાખવાથી એમની સાથેના સંવાદોમાંથી પણ ઘણી માહિતીઓ મળે છે. અજ્ઞાનીઓ સાથે રહેવાંથી આપણી અજ્ઞાનતા જ વધે છે. એટલા માટે મિત્રો અને સંગાથની બાબતમાં વધારે સાવચેત રહેવું જરૂરી છે. એટલે કે મિત્રો અને સંગાથ એવો હોવો જોઈકે જેની પાસે સાચી માહિતી અને જ્ઞાન મળી શકે. એલન મશ્ક જેવાના સંગાથથી અને માર્ગદર્શનથી ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ ફરીથી અમેરિકાના પ્રમુખ તરીકે  ચુંટાવવામાં સફળ રહ્યા છે. એલન મશ્ક એક વિચિક્ષણ અને બુદ્ધિશાળી વ્યક્તિ છે એનો લાભ પણ ટ્રમ્પને મળ્યો છે. 

                                હવે  ગુગલ  જેવા માહિતી કેન્દ્રો છે. જે કોઈનું પણ જ્ઞાન વધારી શકે છે પરંતુ આ બધા  સાધનોના સંપર્કમાં સતત રહેવું  પડે કારણકે વિશ્વ દરરોજ બદલતું રહે છે અને માહિતી અને જ્ઞાન પણ બદલાતું રહેતું  હોય છે.  

                                     જીવનમાં મૃત્યુ સુધી માણસે નવું નવું શીખતાં રહેવું પડે છે તોજ  બદલતી દુનિયામાં  ટકીરહેવું  સહેલું પડે છે. જ્ઞાન એજ સફળતાની દીવાદાંડી છે. એથી જ્ઞાન મેળવવાની કળા પણ જાણવી આવશ્યક છે.

                                          *************************************

                                             

 

દાળો  અને  સ્વાસ્થ્ય 

                                               સ્વાસ્થ્ય માટે દાળો  બહુજ અગત્યની છે. જેમકે મગની દાળ  હલકી અને અને વૃદ્ધો માટે પણ પચાવવામાં સરળ હોય છે.  મગની દાળમાં ઓછી કેલોરી અને સારા પ્રમાણમાં પોટેશિયમ હોવાથી  બ્લડ પ્રેશરને કાબુમાં રાખવામાં મદદ કરે છે.  એથી આયુર્વેદમાં પણ એને સ્વાસ્થ્ય માટે મહત્વ આપવામાં આવ્યું હતું. એ રીતે જોઈએ તો જે આયુર્વેદમાં જે વસ્તુઓને  મહત્વ આપવામાં આવ્યું છે તે હવે વિજ્ઞાનિક રીતે પણ ફાયદાકારક  સાબિત થઇ રહ્યું છે. 

                                          ચણાની દાળમાં પ્રોટીન સારા પમાણમાં હોય છે. અને તે  ફાયબરથી ભરપૂર હોય છે. એમાં રહેલું લોહ તત્વ શરીરને શક્તિ આપે છે.

                                         તુવેરની દાળમાં ઇન્ફેકશન દૂર કરવાનું તત્વ હોય છે. એ શરીરને રોગો સામે સામનો કરવામાં મદદ કરે છે. ભારતમાં તો તુવેરની દાળ ચોખા સાથે ખવાય છે. સંભારમાં તેનો ઉપયોગ થાય છે. તુવેરમાં રહેલું 'ફોલેટ 'મગજના સ્વાથ્યને માટે બહુ જ મહત્વનું છે.

                                           અળદની દાળમાં વિટામિન બી  હોય છે. મેગ્નેસિયમ પણ હોય છે જે હાડકાઓને મજબૂત બનાવે છે.એનાથી લોહની ઉણપ પણ દૂર થાય છે.

                                            મસૂરની દાળ  કોલોસ્ટ્રલ અને હૃદયની બીમારીને દૂર કરવામાં પણ મદદ રૂપ થાય છે.  યુવાની ટકાવવા માટે પણ દરરોજ મસૂરની દાળ ખાવી આવશ્યક છે.

                                             આ બધી દાળોનું મહત્વ અકબરની  રાણી જોધાબાઈએ મોગલોના  વખતમાં મહત્વ વધાર્યું હતું.

                                              આ બધી દાળોને પહેલા  શેકી  પછી પલાળીને રાંધવામાં લેવી જોઈએ.  ઠંડી પડ્યા બાદ  એમાંથી જુદી જુદી અલગ મહેક આવે છે અને ખાવાની પણ મઝા લઇ શકાય છે.

                                                 **************************************

                                                    

 

રશિયા અને પ્રેસિડેન્ટ પુતિન 

                                                                રશિયામાં કૉમ્યૂનિસ્ટ રાજના પતન બાદ થોડા સમય માટે અરાજકતા અને થોડી નબળાઈ આવી હતી. એનો લાભ લઈને  ઘણા  એના પ્રાંતો  રશિયાથી છુટા પડી સ્વતંત્ર થઇ ગયા હતા. એમાં કાઝધીસ્થાન, ઉઝબેગીસ્થાન. યુક્રેઇન , જેવા ઘણા સ્વતંત્ર રાજ્યોનો પણ સમાવેશ થાય છે. તે વખતે લાગ્યું હતું કે તે  હવે નબળું પડી રહેલું રાષ્ટ્ર છે. વિશ્વ સત્તાઓમાંથી ફેકાઈ જશે. 

                                                               તે વખતે રશિયાની ખુફિયા  સંસ્થા ' કેજીબી ' માં કામ કરી ચૂકેલા પુતિન  ક્રિમલિનના રાજકારણમાં દાખલ થયા હતા. તે વખતના રશિયાના ઉંચ્ચ નેતાઓના તેઓ સંપર્કમાં હતા. આથી એમને  રશિયાના સત્તા વર્તુળમાં દાખલ થવા નસીબે યારી આપી અને આખરે રશિયાના ઉચ્ચ પદે પહોંચ્યા .

                                                   પુતિનની  સફળતાનું રહસ્ય એની નેતાગીરીમાં છે. એણે રશિયાની જનતાને ખાતરી  આપી હતીકે રશિયાને એ વિશ્વ સત્તાઓમાં ફરીથી  મજબૂત બનાવશે અને એનું સ્થાન પાછું અપાવશે. આજે દુનિયામાં રશિયાની ફરી બોલબાલા છે. અને યુક્રેઇનમાં મજબૂતાઈથી પશ્ચિમો દેશોનો સામનો કરી રહ્યું છે. 

                                                     સત્તા અને ધન બે વસ્તુ એ  કેફ સમાન છે. એથી આજે એ રશિયામાં સરમુખત્યાર બન્યા છે અને વિશ્વ ધનવાન બન્યા છે. એમને રશિયાના મૂડીવાદીઓને કહી દીધું લાગે છેકે તમારી સમૃદ્ધિને મારી સાથે વહેંચવી પડશે . એથી એ હવે સર્વસત્તાધીશ છે   અને કહેવાય છેકે દુનિયામાં ધનવાનોમાંના એક છે. પુતિન રંગીલા છે પરંતુ વિચિક્ષણ રાજપુરુષ પણ છે.  

                                                 ભારતના   પ્રધાન  મંત્રીના નિકટના રાજકીય મિત્ર પણ છે. એનો લાભ ભારતને રાજકીય રીતે પણ થયો છે. સસ્તું  ક્રૂડ ઓઇલ ભારતને મળે છે. રશિયા સાથેનો વેપાર પણ વધી રહ્યો છે. કાશ્મીરની બાબતમાં વિશ્વતરે રશિયાએ હંમેશ  ટેકો આપ્યો છે. તે ઉપરાંત રશિયા રૂપિયામાં પણ લેણદેણ કરે છે . ભારતને  રશિયા શસ્ત્રો પણ પુરા પાડે છે. આમ પુતિને ભારતના ગહન મિત્રની જવાબદારીઓ પણ નિભાવી  છે.  આનાથી કદાચ અમેરિકા નારાજ પણ હોઈ શકે પરંતુ કોઈ પણ દેશને માટે પોતાનું રાષ્ટ્ર હિટ મહત્વનું હોય છે.

                                                         પુતિન પાસે કહેવાય છે કે ૧૨૬૦૦ કરોડનું ઘર છે. એમાં આરસનો સ્વિમિંગ પૂલ છે. એમાં કેસિનો છે. નાઈટ ક્લબ અને બાર પણ . ટૂંકમાં દુનિયાની બધીજ સમૃદ્ધ વસ્તુઓ છે.  પરંતુ દુનિયામાં નેતા શું કરે છે તે ઉપરાંત દેશ માટે કેટલો ઉપયોગી છે એને જનતા વધુ મહત્વ આપે છે . એજ પુતિનની સફળતાનું રહ્શ્ય છે.

                                                  *************************************

                                                                

 

સત્યની શોધમાં           

                                     દુનિયામાં ઘણી બાબતો છે જેના વિષે જાણવું આવશ્યક છે. કેટલીક બાબતો સામાન્ય છે પરંતુ એ માનવજાત પર સારો એવો પ્રભાવ પાડે છે.

                                      સ્ત્રીઓ ઘણીવાર સૌંદર્યની શોધમાં પોતાનું વજન કે શરીર ને સમતોલ કરવા પ્રયત્નો કરે છે. પરંતુ ઘણાને ખબર નહિ હોય કે વધારે જાડુ શરીર એક રોગ છે. ઘણા સમૃદ્ધ અને વિક્સિત દેશોમાં લોકો વધારે પડતા વજન અને અસમતોલ શરીરથી લોકો પીડાતા હોય છે. એ જાણીને આશ્ચર્ય થશેકે વધારે પડતું વજનને અસમતોલ વજનને કારણે વર્ષે દુનિયામાં ૩૦૦૦૦ માણસો મૃત્યુ પામે છે.

                                    એજ રીતે ઘણીવાર વીજળીનું પડવું પણ ઘણું  જીવલેણ હોય છે. શહેરી જીવનમાં કદાચ થોડી સગવડો હશે જેથી એનાથી રક્ષણં માટી શકે પરંતુ ખુલા આકાશમાં જયારે વીજળી ત્રાટકે છે. ત્યારે એ જેના પર પડે મોતને પણ ભેટે છે. વીજળી પડવાથી આશરે ૧૦૦૦૦ માણસો વર્ષે દુનિયામાં મૃત્યુને ભેટે છે. 

                                     ઘણીવાર ખાટલા પરથી પડવાથી માણસોને ભયંકર અકસ્માત થાય છે અને એ જીવલેણ હોય છે એ સાંભળીને આશ્ચર્ય થાયછે પરંતુ સત્ય છે. અમેરિકામાં વાર્ષિક   ૪૫૦ માણસો ખાટલાપરથી પડવાથી મૃત્યુ પામે છે.

                                     આજકાલ મોબાઈલ બહુજ લોકપ્રિય સાધન બની ચૂક્યું છે. દરેક જણ હવે હાથમાં મોબાઈલ લઈને ફરતા હોય છે. ૧૯૯૦ માં દુનિયાભરમાં ૧ મિલિયન લોકો મોબાઈલ વાપરતા હતા પરંતુ એનો અત્યારે વપરાશનો આંકડો પાંચથી છ બિલ્લીઓન જેટલો પહોંચી ગયો છે. અને દિવસે દિવસે વધતો જ જાય છે. 

                                      દુનિયામાં ધનવાન અને ગરીબી વચ્ચેનો તફાવત વધતોજ જાય છે . પરંતુ ગરીબી થોડી ઓછો પણ થવા માંડી છે. ૧૯૮૧માં ૫૨% લોકો ગરીબીમાં  દુનિયામાં સબડતા હતા પરંતુ  ૨૦૧૦માં દુનિયામાં ગરીબી ઓછી થઇ અને એ આંકડો ૨૧% પર આવી ગયો છે. આબતાવે છેકે ગરીબી હવે વિશ્વમાંથી ઓછી થઇ રહી છે.

                                     એમ કહેવાય છેકે આરબ જગતમાં સ્ત્રીઓની સ્થિતિ બહુ સારી નથી પણ આરબ અલ્જિરિયામાં ૭૦% સ્ત્રીઓ કાયદાકીય નિષ્ણાત છે અને એમાંથી  ૬૦% તો  ન્યાયધીશના પદ પર છે.

                                         આમ ઘણી નાની વસ્તુઓ  વિષે માહિતી પણ ઘણી રસ પદ હોય છે.

                                          ****************************************

                                           

સીરમ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ  ઑફ ઇન્ડિયા -વેકસિનની અજબ કંપની 

                                                                                       સીરમ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ કોવિદ-19 પછી ઘણીજ પ્રસિદ્ધ કંપની બની છે. એની વેકસિનએ  આખી દુનિયામાં  કરોડો લોકોની જિંદગી બચાવવામાં મદદ  રૂપ બની હતી. એની ઓફિસ પૂના ખાતે આવેલી છે. એના મુખ્ય ઓફિસર આદર પુનાવાળા છે. એ  ભારતીય કંપની હવે એની  વેકસિનોને લીધે વિશ્વ વિખ્યાત કંપની બની ગઈ છે.

                                                                                     વિશ્વ આરોગ્ય  સંસ્થાએ પણ સીરમ ઇન્સ્ટિટ્યૂટને એની આર 21/ મેટ્રિક્સ એમ  મેલેરિયા વેક્સીન માટે ઉચ્ચ સ્થાન આપેલું છે.  મચ્છરો દ્વારા ફેલાતો મેલેરિયા વિશ્વમાં દર વર્ષે ૬૦૦૦૦૦ માણસોનો ભોગ લે છે.  આ વેકસિન સીરમએ યુનિવરસિટી ઓફ ઓક્સફર્ડ સાથે મળીને બનાવી છે. સીરમ વાર્ષિક ૧૦૦ મિલિયન ડોસીસ બનાવશે અને આફ્રિકાના દેશોમાં એમની જરૂરિયાતોને પુરી પાડશે. એ આરોગ્ય  ક્ષેત્રમાં  સીરમનુંવિશ્વમાં   મહાન યોગદાન  હશે. તે ઉપરાંત વેક્સીનના એક શોટ ચાર ડોલર જેટલા સસ્તા પણ હશે. એમાં  પ્રોફિટ કરતા જન સેવાની ભાવના વધારે રહેલી છે.

                                                                                     આદર પૂનાવાલા ભારતના એક આગળ પડતા અને ધનવાન ઉદ્યોગપતિ પણ છે. એમણે એમના ધનનું ઘણા ઉદ્યોગોમાં રોકાણ કર્યું છે. એવા સમાચાર છેકે એમણેફિલ્મ ઉદ્યોગમાં  હજારો કરોડોનું રોકાણ કરી  કરણ જોહરની ફિલ્મમાં ભાગીદારી કરી  છે.

                          એમની સફળતાનું રહસ્ય એમની જન સેવાની ભાવનાને આભારી છે.

                                           **************************

                                  

                                          

 

મુક્તિનો   માર્ગ

                                          આપણા શાસ્ત્રોમાં તિબેટમાં આવેલા કૈલાસ ધામ અને માનસરોવર પહોંચવાથી મુક્તિ મળે છે એમ માનવામાં આવે છે. મહાભારતમાં પાંડવોએ પણ અંતિમ પડાવમાં હિમાલયમાં ગમન કર્યું હતું અને એ લોકો પણ સ્વર્ગ ધામ આખરે કૈલાશ ધામ પહોંચ્યા હશે  જ્યાં તેમણે પોતાના શરીરનો ત્યાગ કરી સ્વર્ગે સિધાવ્યા હશે.એમ પણ કહેવાય છેકે ધર્મરાજ યુધિષ્ઠિર  સ્વર્ગ દ્વારે પહોંચ્યા હતા બાકીના બધા ભાઈઓ બરફમાં ઓગળી ગયા હતા. આતો એક ધાર્મિક વાત છે. 

                                       કૈલાશને સ્વર્ગ ભૂમિ માનવામાં આવે છે જ્યાં શિવનો વાસ છે જે ત્યાગ અને સાદાઈનું એક પ્રતીક છે. શિવ એ સુંદરતા અને સત્યના પ્રતીક છે. શિવની સુંદરતા અને સત્યમાં જ મનુષ્ય જીવનનો મુક્તિ માર્ગ  છે.

                                      મહામૃત્યુંજય સ્લોકને લોકો બોલે છે એને સાચા અર્થમાં સમજવો મુશ્કેલ છે. કેટલાક કદાચ માનતા હશે કે એ  મૃત્યુ પર વિજય મેળવી અમર બનાવે એવો મંત્ર છે. પરંતુ એના મૂળમાં મુક્તિના માર્ગ નો ઉકેલ હોય એમ લાગે છે.

                                        મુક્તિનો માર્ગ એટલે જન્મો જન્મના ફેરામાંથી  મુક્ત થવાની માનવી ખેવનાનો માર્ગ છે . એમાં માનવીય અમરતાની પ્રાપ્તિને કોઈ સબંધ નથી.

                                       શિવની સાથે સત્યમ , શિવમ અને સુન્દરમ સંકળાયેલા છે. એમાં સુંદરમ એ માનવીય પ્રકૃતિ સાથે સંકળાયેલા સદ્દગુણો વિશેનો ઉલ્લેખ છે.  મુક્તિના  માર્ગમાં આધ્યામિકતા સાથે માણસે અમુક ગુણોને જીવનમાં ઉતારવા આવશ્યક છે જે  માનવીય જીવને સહેલાઈથી મુક્તિ માર્ગે લઇ જાય છે. એટલેકે  જીવને  જન્મો જન્મમાંથી  મુક્તિ અપાવી  શકે છે.

                                        એમાં મનુષ્યે અહંમ , ઈર્ષા અને દ્વેષને દૂર કરવા જોઈએ જે મનુષ્ય પ્રકૃતિના મોટામાં મોટા દુશ્મન છે.  તે ઉપરાંત કોઈ જો  અપમાન કરેતો એને ક્ષમા આપવાની પણ શક્તિ કેળવવી જોઈએ. અહિંસા દરેક જીવો પ્રત્યે હોવી જરૂરી છે.  યોગ્ય માણસોની કદર કરવાની ઉદારતા પણ દાખવવી પણ જરૂરી છે. 

                                       ટૂંકમાં જીવને મુક્તિ અપાવવા પહેલા મનુષ્યે આ જગતમાં બધા અવગુણોનો ત્યાગ કરી  પોતાને નિરાકારી બનાવી દેવી જોઈએ જેથી મુક્તિનો માર્ગ સરળ થાય,

                                        શાસ્ત્રોમાં  બતાવ્યા પ્રમાણે આપણે આપણા પિતૃઓના જીવોની મુક્તિ માટે ધાર્મિક ક્રિયા જરૂર કરીએ કારણકે એમાં  એમના તરફનો પ્રેમ અને સદ્ભાવ પ્રગટ કરી શકીએ છીએ. પરંતુ પોતાના જીવની મુક્તિ માટે મનુષ્યે પોતાના જીવનમાં જ પ્રયત્ન કરવો રહ્યો. એજ જીવનનું સત્ય છે. આજ વસ્તુ ભગવાન કૃષ્ણે ગીતામાં વિસ્તારથી વર્ણવેલી છેકે  મુક્તિ અને મોક્ષ  માટે મનુષ્યે પોતે જ પોતાના  જીવન દરમિયાન શુદ્ધ  પુરુષ થવું આવશ્યક છે. 

                                       મૃત્યુ પછી જીવનું શું થશે  એ કહેવું મુશ્કેલ  છે.  પણ  સદ્દગુણી માણસોના જીવ મોક્ષ પામે છે એમાં  બહુમતી લોકો સંમત થશે એમાં શંકા નથી.

                                  *******************************************

                                   

 

ડીહાઇડ્રેશન - શરીરમા  પાણીની ઉણપ

                                                                                       આપણા શરીરમાં પાણીનું તત્વ ૮૦% જેટલું હોય છે અને તંદુરસ્તી જાળવવા માટે પાણી નું  પ્રમાણ જાળવી રાખવાની જરૂર હોય છે.  આથી શરીર માં પાણી નું જરુરીયાત માટે વયસ્થ માણસો એ દિવસ દરમિયાન ૨ થી ૩ કવાટર પ્રવાહી પીવું જરૂરી છે.  આજકાલ વાતવરણમાં ફરક પડી રહ્યો છે અને ગરમીનું  પ્રમાણ વધી રહ્યું છે ત્યારે જરૂરી પ્રવાહી પીવું આવશ્યક છે.

                                                      શરીરમાં પ્રવાહીની ઉણપને  લીધે શરીરમાં શક્તિ ઓછી થઇ જાય છે અને રોગોનો સામનો કરવાની શક્તિ પણ શરીરની  ઓછી થઇ જાય છે. પાણીની ઉણપ મગજ પણ અસર કરે છે. સ્નાયુઓના દુખાવા કે બીજી સ્નાયુને લગતી બીમારીઓ આવે છે. માણસની વસ્તુઓ પર ધ્યાન સ્થિત કરવાની શક્તિને પણ પ્રવાહીની ઉણપ અસર કરે છે. અને શરીરમાં સોડિયમ, પોટેશિયમ ,કેલ્શિયમના તત્વનું સમતોલ પણ દૂર કરે છે. તે ઉપરાંત બ્લડ પ્રેસ્સર પણ અસર કરે છે. ટૂંકમાં શરીરમાં પાણી કે પ્રવાહીની ઉણપ ઘણા રોગોને નોતરું આપે છે.

                                                           શરીર પર ડીહાઈડ્રેશનને લીધે જીભ ધીમી પડી જાય છે. માથામાં દુખાવો ઉપડે છે.  મગજમાં ગૂંચવણ રહે છે.  અશક્તિ વધે છે અને માણસ સમતોલપણુ ગુમાવી દે છે.

                                                            એટલા માટે પાણી , ફળોનો રસ, ચા, સોડા  વધુ પીવા જોઈએ પરંતુ  કૅફિન વાળા પીણાઓથી દૂર રહેવું જોઈએ. વાતાવરણમાં ગરમીનો વધારો થઇ રહ્યો છે માટે ડિહાઈડ્રેશનની  બીમારીથી  બચવું હવે આવશ્યક બન્યું છે.

                                 *************************************